Historische toelichting OVD

De Oudheidkundige Vereniging Didam heeft ook dit jaar van een aantal panden in de bogenroute 2016 een korte historie beschreven. Zoekt u meer informatie: www.ovd-didam.nl

1. Julianawijk
Direct na de bevrijding in 1945 werd in Didam gestart met de bouw van nieuwe volkswoningen in het gebied tussen de Wilhelminastraat, de Hoofdstraat, de Schoolstraat en de Willibrordusweg. Ten behoeve van deze bouw werden er twee nieuwe straten aangelegd: de Julianastraat en de Prins Bernardstraat. De woningen werden ontworpen in een traditionalistische, tuindorpachtige sfeer met herkenbare rode daken. Grote diepe kavels waren nodig, omdat een moestuin, een kolenhok en een varkensstal en/of kippenren tot de eerste levensbehoeften van de eerste bewoners behoorden. In 2004 werd de wijk aangewezen als een gemeentelijk monument en in 2007 kreeg zij de monumentenprijs vanwege het unieke behouden karakter van de wijk.

2. R.K. Land- en Tuinbouwschool van de ABTB , Dijksestraat 12
In 1920 werd in Didam de R.K. Land- en Tuinbouwwinterschool van de ABTB opgericht. De nieuwbouw van de school was in 1922 afgerond. Het was de eerste school van dit soort in Gelderland. Men sprak van 'winterschool' omdat alleen 's winters les werd gegeven. Aanvankelijk werd er alleen les gegeven in de landbouwvakken. Vanaf 1929 ook in fruit- en groenteteelt. Aan oudere boeren werden avondcursussen gegeven in praktische en economische vakken. In 1973 kwam door een fusie aan de zelfstandigheid van de school een eind. In de vrijkomende gebouwen aan de Dijksestraat vestigde zich eerst de Didamse Martinus-MAVO en hierna het Liemers College, afdeling Didam. Het is een gemeentelijk monument.

3. Huis Dijk, Ravenstraat 2
Huis Dijk werd al genoemd in 1346 en in 1661 werd het beschreven als ‘de adelicke havesaet genant den Diick’. De havezaten Dijk en De Haag in de buurtschap Dijk behoorden oorspronkelijk tot de bezittingen van het kasteel Didam. Dat kasteel stond schuin ten noorden van het huidige zalencentrum Plok, richting Dijksestraat. Omstreeks 1809 werd de oude havezate afgebroken en werd een nieuwe boerenwoning gebouwd die de naam van de oude havezate droeg. Deze boerderij brandde in 1887 volledig af en daarna is Huis Dijk gebouwd zoals we het nu kennen. Het is een rijksmonument.

4. Mariakapel aan de Tatelaarweg
De architect van de Mariakapel liet zich inspireren door de stijl van de havezaten in Greffelkamp. In 1947 werd de kapel officieel namens de jonge boeren overgedragen aan katholiek Didam. Aan de overdracht ging een plechtig Lof in de Sint Martinuskerk vooraf. Vanuit de kerk trok een indrukwekkend lange stoet - voorafgegaan door muziekvereniging De Club en jeugd- en standsorganisaties - zingend en biddend naar de kapel. Pastoor Janssen wijdde de kapel in en daarna volgde een grote bloemenhulde door de jeugd.

5. Havezate De Manhorst, Manhorstweg 14
In de buurtschap Greffelkamp stonden veel havezaten, zoals De Luynhorst, Kerckhoven, De Nevelhorst, De Aevesaet, De Baerle, Schadewijck en De Manhorst. Met betrekking tot havezate De Manhorst werd in 1295 Jacobum de Manvorst al genoemd, in 1304 Rudolf de Manvorst en in 1904 Manhorst of Woldenborg. De Manhorst betekent vermoedelijk een omheinde ruimte, de woonplaats van Manno. De naam Woldenborg verwijst naar het geslacht Woldenborg dat eeuwenlang eigenaar van de Manhorst is geweest. Volgens de pentekening van Maximiliaan de Raadt had de Manhorst in 1721 een mooi karakteristiek torentje. In de negentiende eeuw is de havezate afgebroken en vervangen door een boerderij.

6. Voormalige hoofdonderwijzerswoning, Wehlseweg 77
Eind 1908 werd besloten om een openbare school met hoofdenwoning te bouwen aan de Wehlseweg in Loil. Nadat de gemeenteraad de heer Blijdestijn uit Arnhem had benoemd tot hoofd werd de school op 1 oktober 1910 officieel geopend. Er werd gestart met 96 leerlingen, hoofdzakelijk jongens. Op 6 augustus 1926 nam het Loilse kerkbestuur de school over en kreeg het de naam R.K. Jongensschool Sint Aloysius. De school bleef dienst doen tot 1963. In 1968 werd het schoolgebouw gesloopt en werden er op die plaats woningen gebouwd (Wehlseweg 79 e.v.). De oude hoofdenwoning is bewaard gebleven en herinnert nog steeds aan de beginperiode van het lager onderwijs in Loil.

7. Meikamertol, Tolweg 11
Om de kosten te dekken van het verharden van de weg van Zevenaar naar Didam startte de gemeente Didam in 1819 met tolheffing op de Tatelaarweg. Om de weg van Didam naar Zeddam verder te voltooien kwamen er in 1856 twee tollen. Op het grondgebied van de gemeente Didam kwam de tol nabij de Meikamer en kreeg daardoor de naam Meikamertol. Er werd een tolgaarders huisje gebouwd en de gemeente Didam benoemde Albert Horsting tot eerste tolgaarder. Hij kreeg een salaris van 75 cent per dag. In 1942 werd de Meikamertol opgeheven.

-

Bron: Oudheidkundige Vereniging Didam (OVD)

Website: www.OVD-Didam.nl